Trong thời gian qua, nhiều địa phương trên địa bàn TP Hà Nội đã thành lập “Tổ Liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC)”
Theo đó, mô hình “Tổ Liên Gia an toàn PCCC” tại các tổ dân phố nhằm phát huy tính chủ động, tương trợ nhau giữa các gia đình trong một khu dân cư, thực hiện hiệu quả phương châm 4 tại chỗ, lấy người dân làm trung tâm, là chủ thể, thực hiện công tác PCCC. Thông qua mô hình, tất cả người dân ở hộ gia đình, khu dân cư, các cơ sở trên địa bàn Quận đều được hướng dẫn, tuyên truyền kiến thức Pháp luật, kỹ năng nghiệp vụ về an toàn PCCC&CNCH, kết hợp việc khuyến khích các hộ gia đình ký cam kết đảm bảo an toàn PCCC và triển khai dỡ bỏ chuồng cọp, mở lối thoát nạn thứ 2.
Mô hình “Tổ Liên gia an toàn PCCC” xác định công tác phòng cháy, chữa cháy phải lấy phòng ngừa là chính, với phương châm “từng nhà an toàn – từng khu phố an toàn – từng xã, phường an toàn”, nhằm đảm bảo an toàn cháy, nổ cho người dân trên địa bàn. Để công tác chữa cháy hiệu quả cần phải xác định được “thời điểm vàng” – là thời điểm không quá 05 phút kể từ khi vụ cháy xảy ra. Khi đám cháy mới bùng phát, nếu lực lượng tại chỗ có thể xử lý và dập tắt kịp thời thì có thể kéo giảm thiệt hại về người và tài sản xuống mức thấp nhất. Đây cũng là lực lượng có thể tiếp cận đám cháy một cách nhanh nhất. Qua đây, khẳng định vai trò tích cực của quần chúng Nhân dân trong tham gia chữa cháy, xây dựng lực lượng PCCC cơ sở, góp phần thực hiện hiệu quả công tác đảm bảo an toàn PCCC&CNCH trên địa bàn. Từ đó có thể khẳng định rằng, xây dựng thế trận PCCC toàn dân hay đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia PCCC chính là sách lược, chiến lược trọng yếu.
Để đẩy mạnh hơn nữa việc thành lập, duy trì, nhân rộng Mô hình “Tổ Liên gia an toàn PCCC” trên địa bàn TP; đảm bảo lắp đặt các phương tiện, thiết bị PCCC&CNCH cũng như việc tổ chức hướng dẫn người dân sử dụng các thiết bị trên một cách hiệu quả nhất, đảm bảo triển khai thống nhất, đồng bộ giữa các địa phương. Cần chủ động tìm hiểu, nghiên cứu một số nội dung cơ bản Hướng dẫn xây dựng Tổ Liên gia an toàn PCCC trên địa bàn Thành phố (Căn cứ Kế hoạch số 53/KH-UBND-NC ngày 16/02/2023 của UBND Thành phố Hà Nội về tuyên truyền, phổ biến pháp luật và xây dựng mô hình phong trào toàn dân tham gia phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH) cho cộng đồng trên địa bàn thành phố Hà Nội), cụ thể:
- Lực lượng tại chỗ:
* Đối tượng, lực lượng để xây dựng mô hình:
– Đối tượng: Người dân thường xuyên sinh sống, làm việc tại hộ gia đình, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn, khu dân cư, có đủ sức khỏe và đáp ứng các tiêu chí cơ bản sau:
+ Có kiến thức PCCC và CNCH, kỹ năng chữa cháy, thoát nạn và sử dụng phương tiện, thiết bị PCCC được trang bị tại hộ gia đình (người tham gia lực lượng dân phòng có Chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH theo quy định);
+ Tích cực tham gia hoạt động PCCC tại địa bàn, khu dân cư.
– Tiêu chí thành lập Tổ Liên gia: Mỗi Tổ Liên gia gồm từ 05 hộ gia đình để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh liền kế trở lên, trong đó có 100% hộ gia đình để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh hàng hóa, chất dễ cháy, nổ tại khu dân cư.
- Phương tiện tại chỗ:
2.1. Đối với các hộ gia đình tham gia Tổ Liên gia:
– Trang bị ít nhất 01 bình chữa cháy xách tay (loại bình bột ABC hoặc bình khí C02), ít nhất 01 dụng cụ phá dỡ (căn cứ theo điều kiện thực tế, có thể trang bị thêm mặt nạ phòng độc, dây cứu người, thang dây, máy bơm nước,…);
– Đối với các hộ gia đình để ở, kết hợp sản xuất, kinh doanh trang bị phương tiện thiết bị PCCC và CNCH bảo đảm theo quy định của TCVN 3890:2009.
2.2. Điều kiện xây dựng, duy trì mô hình:
– Có quy chế hoạt động của Tổ Liên gia (phân công nhiệm vụ tổ trưởng, tổ viên, chủ hộ gia đình, người dân sinh sống tại các hộ gia đình; chế độ hoạt động…).
– Trang bị phương tiện, thiết bị PCCC và CNCH:
(1) Vận động mỗi hộ gia đình trang bị ít nhất 01 bình chữa cháy xách tay (loại bình bột ABC hoặc bình khí CO2) và tối thiểu 01 dụng cụ phá dỡ (xã beng, kim cộng lực, búa, rìu,…). Các phương tiện để ở nơi quy định (dễ thấy, dễ lấy).
(2) Có hệ thống nút ấn (sử dụng công tắc điện hoặc nút ấn báo cháy), thiết bị báo sự cố cháy bằng âm thanh, ánh sáng.
(3) Thành viên trong hộ gia đình chủ động học tập, nghiên cứu kiến thức, kỹ năng PCCC và CNCH; thực hiện nghiêm túc nội quy, quy định, quy chế hoạt động của Tổ Liên gia, biết cách sử dụng phương tiện chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, biết cách thoát nạn khi có sự cố cháy, nổ xảy ra; cài đặt và sử dụng thành thạo ứng dụng Báo cháy 114 (lưu ý: Cập nhật danh sách thành viên trong Tổ Liên gia để sử dụng tính năng “Tôi an toàn”, thông báo an toàn khi xảy ra cháy, nổ, tai nạn, sự cố).
2.3. Thực hiện các điều kiện an toàn về PCCC và CNCH:
– Mỗi hộ gia đình thực hiện tốt các điều kiện an toàn PCCC )bố trí mặt bằng, hệ thống điện, bếp đun nấu, nơi thờ cúng đảm bảo an toàn về PCCC; sắp xếp vật dụng, thiết bị, chất cháy gọn gàng, không cản trở lối và đường thoát nạn, không để gần nguồn lửa, nguồn nhiệt, ổ cắm điện, aptomat, cầu dao, thiết bị tiêu thụ điện có sinh nhiệt).
– Mỗi hộ gia đình chuẩn bị sẵn sàng các phương án thoát nạn (qua cửa chính, cửa phụ, qua ban công, qua nhà hàng xóm liền kề, lối lên mái, sử dụng thang dây,…) phòng khi có sự cố cháy, nổ xảy ra và phổ biến đến tất cả các thành viên trong gia đình.
– Thành viên trong các hộ gia đình chủ động học tập, nghiên cứu kiến thức, kỹ năng PCCC và CNCH; thực hiện nghiêm túc nội quy, quy định, quy chế hoạt động của Tổ Liên gia, biết cách sử dụng phương tiện chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, biết cách thoát nạn khi có sự cố cháy, nổ xảy ra.
Mô hình tổ liên gia PCCC
III. Chỉ huy tại chỗ
3.1. Chỉ huy chữa cháy
– Chủ hộ gia đình, Tổ trưởng tổ liên gia, Tổ trưởng Tổ dân phố hoặc Đội trưởng Đội dân phòng (tại khu dân cư) hoặc người được uỷ quyền chịu trách nhiệm trong thời gian những người này vắng mặt để thực hiện công tác PCCC và CNCH, chỉ huy chữa cháy…
– Người chỉ huy chữa cháy phải được huấn luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH theo quy định tại Nghị định số 136/2020/NĐ-CP.
3.2. Về tổ chức hoạt động:
– Chủ hộ gia đình và các thành viên trong tự tổ chức kiểm tra an toàn PCCC và thoát nạn đối với hộ gia đình mình. Tổ trưởng Tổ Liên gia định kỳ (06 tháng/lần) kiểm tra việc thực hiện các điều kiện PCCC tại các hộ gia đình trong Tổ Liên gia.
– Định kỳ (06 tháng hoặc 01 năm/lần) tổ chức họp Tổ Liên gia để phổ biến kiến thức PCCC, CNCH và năm tình hình thực hiện công tác PCCC của các hộ gia đình. Tổ chức họp đột xuất rút kinh nghiệm khi có sự cố cháy, nổ xảy ra tại Tổ Liên gia.
- Về hậu cần tại chỗ
4.1. Sự chuẩn bị sẵn sàng nguồn kinh phí, điều kiện cần thiết phục vụ công tác PCCC và CNCH, cụ thể:
– Đối với nhà ở riêng lẻ, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh: Thực hiện và duy trì các điều kiện an toàn về PCCC theo quy định tại Điều 7 Nghị định số 136/2020/NĐ-CP và quy định số 32 của UBND Thành phố Hà Nội về điều kiện PCCC đối với nhà ở riêng lẻ, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh.
– Đối với cơ sở hoạt động trong khu dân cư: Thực hiện và duy trì các điều kiện an toàn về PCCC theo quy định tại Điều 5 Nghị định số 136/2020/NĐ-CP, tham gia chữa cháy khi được huy động.
– Đối với khu dân cư: Thực hiện và duy trì các điều kiện an toàn về PCCC theo quy định tại Điều 6 Nghị định số 136/2020/NĐ-CP. Duy trì hoạt động của lực lượng dân phòng để chữa cháy kịp thời các vụ cháy, nổ tại khu dân cư.
- Xử lý tình huống cháy, nổ
Khi xảy ra cháy, nổ tại hộ gia đình bất kỳ trong Tổ Liên gia, các bước xử lý cụ thể như sau:
– Người phát hiện cháy, nổ, tai nạn, sự cố ấn chuông báo động cho các hộ gia đình biết; báo cháy cho lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH (qua số máy 114 hoặc App báo cháy 114), UBND hoặc Công an phường.
– Thành viên của các hộ gia đình trong Tổ Liên gia sử dụng phương tiện chữa cháy, dụng cụ phá dỡ của gia đình tham gia chữa cháy, cứu người bị nạn.
– Tổ trưởng Tổ Liên gia chỉ huy chữa cháy, cứu người bị nạn, thông báo cho lực lượng dân phòng, Công an phường, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH; báo cáo tình hình vụ việc và bàn giao lại quyền chỉ huy khi lực lượng dân phòng, Công an phường hoặc lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH có mặt.