Aerosol – SOL Khí và những điều cần biết

admin_9btrasy8

Tháng 7 30, 2025

Bình luận 0

Khi công nghệ chữa cháy ngày càng phát triển, các giải pháp “mới” như aerosol (khí dung) đang được giới thiệu như một phương án thay thế cho các hệ thống chữa cháy truyền thống sử dụng khí HFC-227ea (FM-200) hay IG-100. Vậy aerosol thực chất là gì? Và liệu có nên sử dụng aerosol như một hệ thống chữa cháy chính trong công trình?

📌 Aerosol là gì?

Theo định nghĩa từ Wikipedia:

Aerosol là hệ hạt rắn hoặc giọt chất lỏng cực nhỏ lơ lửng trong khí. Nó có thể xuất hiện tự nhiên (sương mù, bụi, khói) hoặc nhân tạo (bình xịt, khí chữa cháy, ô nhiễm không khí…).

Trong ngành phòng cháy chữa cháy, aerosol được ứng dụng như một tác nhân chữa cháy dạng khí rắn hóa hơi, có thể dập lửa nhờ cơ chế ngăn cản phản ứng cháy bằng việc tạo lớp hạt ngăn oxy và làm giảm nhiệt độ vùng cháy.

Định nghĩa theo TCVN 13333:2021: Tiêu chuẩn về HỆ THỐNG CHỮA CHÁY BẰNG SOL-KHÍ

Là chất chữa cháy bao gồm các hạt rắn có kích thước cực nhỏ, đường kính thường nhỏ hơn10 um và chất khí, được tạo ra do quá trình nhiệt phân hỗn hợp chất rắn tạo Sol-khí.

Ưu điểm và hạn chế của hệ thống aerosol:

Ưu điểm:

Không cần bình khí nặng nề, không cần hệ thống ống dẫn phức tạp
Dễ lắp đặt trong không gian hẹp, nhỏ

Hạn chế:

🚨 Theo TCVN 13333:2021: Tiêu chuẩn về HỆ THỐNG CHỮA CHÁY BẰNG SOL-KHÍ

“4.2.2 Các chất chữa cháy bằng Sol-khí không được sử dụng đối với các đám cháy có liên quan đến các nguyên liệu sau (ngoại trừ các trường hợp đã được cơ quan có thẩm quyền thử nghiệm và cấp phép):

Cháy sâu bên trong các nguyên liệu loại A.
Cháy hóa chất hoặc hỗn hợp hóa chất như Xen-lu-lô Nitrát, thuốc súng có khả năng oxy hóa
nhanh trong điều kiện thiếu oxy.
Các kim loại như Li, Na, K, Mg, Ti, Zr, U và Pu.
Các hydrua kim loại.
Các hóa chất có khả năng tự nhiệt phân như một số peroxít hữu cơ và Hydrazine.
4.2.3 Bình phun Sol-khí không được sử dụng trong môi trường tương tự tại Điều 4.2.2 hoặc khu vực có chứa chất lỏng hoặc bụi có thể tạo ra môi trường nổ trừ khi được chế tạo để sử dụng trong những môi trường đó.
4.2.4 Các bình phun Sol-khí không được sử dụng dưới khoảng cách an toàn tối thiểu được ghi rõ trong hướng dẫn của nhà sản xuất.
4.2.4.1 Việc xác định khoảng cách an toàn tối thiểu giữa các lỗ phun của bình Sol-khí với người trong khu vực bảo vệ phải căn cứ vào nhiệt độ phun Sol-khí tại khoảng cách đó và không được qua 75C (167°F).
4.2.4.2 Việc xác định khoảng cách an toàn tối thiểu giữa các lỗ phun của bình Sol-khí với các vật liệu dễ cháy phải căn cứ vào nhiệt độ phun Sol-khí tại khoảng cách đó và không được quá 200C (392°F).
4.2.4.3 Ngoài các yêu cầu ở Điều 4.2.4.1 và Điều 4.2.4.2 thì cần tuân thủ yêu cầu về khoảng cách an toàn tối thiểu tại Điều 6.1.4.2.2 liên quan đến nhiệt độ vỏ bọc bình phun Sol-khí.“

Trích TCVN 13333:2021: Tiêu chuẩn về HỆ THỐNG CHỮA CHÁY BẰNG SOL-KHÍ

🚨 Ngoài ra còn các hạn chế dựa trên thực tế sau khi xả aerosol

Sinh ra bụi và tồn dư sau xả, có thể gây ảnh hưởng đến thiết bị điện tử nhạy cảm (server, data center…)
Không phù hợp cho các không gian kín có người làm việc thường xuyên, vì hạt aerosol có thể gây ảnh hưởng tới hô hấp nếu không được kiểm soát tốt.
Khó tái sử dụng hoặc bảo trì, hầu hết cần thay mới toàn bộ sau một lần xả

So sánh với hệ thống khí chữa cháy HFC-227ea, IG-100:

Tiêu chí	Aerosol	HFC-227ea / IG-100
Cơ chế chữa cháy	Giải phóng hạt rắn ngăn phản ứng cháy	Hấp thụ nhiệt và làm gián đoạn phản ứng cháy
Tác động môi trường	Có thể để lại bụi, tồn dư	Không màu, không mùi, không dẫn điện, sạch sẽ
Tác động tới thiết bị	Có thể làm bẩn, gây ăn mòn nhẹ	An toàn với thiết bị điện tử
Phạm vi sử dụng	Hẹp, ít người, kho nhỏ	Rộng: tủ điện, data center, phòng máy, kho xưởng…
Tái nạp & bảo trì	Khó khăn, thường phải thay mới	Dễ dàng nạp lại, có phụ tùng, bảo trì định kỳ
Tiêu chuẩn quốc tế	Ít loại đạt chuẩn quốc tế cao	Nhiều loại đã được UL/FM/NFPA phê duyệt

Kết luận: Dễ lắp nhưng không phải là giải pháp tối ưu

Dù aerosol có thể là lựa chọn dự phòng hoặc tạm thời, nhưng với những công trình yêu cầu mức độ an toàn, độ bền và hiệu quả lâu dài, thì các hệ thống khí chữa cháy chuyên dụng như HFC-227ea hoặc IG-100 vẫn là lựa chọn chuyên nghiệp và đáng tin cậy hơn

*Các thông tin được tổng hợp từ Internet và TCVN 13333 : 2021 HỆ THỐNG CHỮA CHÁY BẰNG SOL-KHÍ – YÊU CẦU VỀ THIẾT KẾ, LẮP ĐẶT, KIỂM TRA VÀ BẢO DƯỠNG

S-TEC VINA – Nhà sản xuất hệ thống chữa cháy khí hàng đầu Việt Nam

Chúng tôi cung cấp các giải pháp chữa cháy bằng khí sạch, đạt tiêu chuẩn quốc tế, phù hợp với mọi công trình từ nhỏ đến quy mô lớn. Hệ thống của S-TEC VINA: