1. Cháy là gì?
Theo định nghĩa của TCVN 3991:2012 TIÊU CHUẨN PHÒNG CHÁY TRONG THIẾT KẾ XÂY DỰNG – THUẬT NGỮ – ĐỊNH NGHĨA thì sự cháy là : Tác dụng qua lại giữa vật chất với ôxy kèm theo tỏa nhiệt hoặc khói, có xuất hiện ngọn lửa hoặc cháy âm ỉ
Ta cũng có thể hiểu rằng Cháy là một phản ứng xảy ra khi một chất gây cháy kết hợp với ôxy (O₂) trong điều kiện đủ nhiệt sẽ tạo ra khói và hiện tượng tỏa nhiệt.
2. Tam giác cháy – Cơ sở lý thuyết của mọi đám cháy
Để một đám cháy hình thành và duy trì, phải có ba yếu tố đồng thời, tạo thành một tam giác cháy gồm:
| Thành phần | Vai trò | Ví dụ thực tế |
| Chất cháy | Nhiên liệu để cháy | Gỗ, giấy, xăng, gas, điện, nhựa… |
| Oxy (khí oxy) | Duy trì sự cháy (ít nhất 16%) | Không khí (21% O₂), hệ thống thông gió |
| Nhiệt độ | Kích hoạt phản ứng cháy | Lửa, tia lửa, tia sét, điện… |
Khi một trong ba yếu tố này bị loại bỏ, cháy sẽ không xảy ra hoặc sẽ bị dập tắt.
3. Ứng dụng của tam giác cháy trong chữa cháy
Dựa vào nguyên lý tam giác cháy, ta có 3 cách chính để dập tắt đám cháy:
a. Cắt nguồn nhiệt (làm nguội)
- Dùng nước để hạ nhiệt, dập tắt ngọn lửa.
- Phù hợp với đám cháy vật liệu rắn (gỗ, vải, giấy…).
b. Cắt oxy (cách ly oxy với đám cháy)
- Dùng khí chữa cháy ( HFC-227ea, IG-100, IG -55, IG -541, FK 5-1-12, CO₂,…) để đẩy oxy ra khỏi khu vực cháy.
- Phù hợp với cháy trong phòng kín, thiết bị điện.
c. Loại bỏ chất cháy (cách ly nhiên liệu)
- Ngừng cấp nguyên liệu, cắt đường dẫn gas, dọn dẹp vật liệu dễ cháy quanh vùng cháy.
- Hiệu quả trong khu công nghiệp, nhà kho, xưởng hóa chất.
Vậy chữa cháy bằng khí hoạt động như thế nào?
Hệ thống chữa cháy khí tác động trực tiếp vào thành phần oxy hoặc nhiệt độ trong tam giác cháy – từ đó ngắt phản ứng cháy mà không gây hư hại thiết bị.
Cơ chế dập cháy của các chất chữa cháy khí như sau:
- Khí HFC-227ea (FM-200), FK 5-1-12 (NOVEC 1230): hấp thụ nhiệt và giảm ô xy tại không gian có nhiệt độ cao, không gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người
- IG-100, IG-55, IG-541: Giảm nồng độ ô xy trong không khí nhưng không ảnh hưởng tới con người
- CO₂: hấp thụ nhiệt và giảm nồng độ ô xy trong khu vực bảo vệ
Ưu điểm nổi bật của hệ thống chữa cháy khí
| Ưu điểm | Lợi ích thực tế |
| Không để lại cặn, không ăn mòn | Giảm thiểu chi phí khắc phụ hậu quả sau cháy, hạn chế hỏng hóc các thiết bị, linh kiện điện tử |
| Không dẫn điện, an toàn khi có điện | Có thể xả khí ngay cả khi thiết bị chưa được ngắt nguồn |
| An toàn với con người | Ngoại trừ CO2, các khí HFC-227ea, IG-100, IG -55, IG -541, FK 5-1-12 không gây nguy hiểm cho con người trong phạm vi xả |
| Tiết kiệm không gian, lắp đặt linh hoạt | So với các giải pháp như spinkler và foarm, thì hệ thống không cần tới bể chứa chất chữa cháy và máy bơm tăng áp hoạt động liên tục, giảm thiểu được các chi phí không đáng có |
| Ứng dụng thực tiến đa dạng | Có thể sử dụng với đám cháy loại A (trừ CO2) , B, C, HA và đám cháy điện |
Ứng dụng hệ thống chữa cháy khí với các công trình trong thực tế
- Tòa nhà văn phòng, chung cư cao tầng, TTTM
- Trung tâm dữ liệu (Data center), phòng máy chủ
- Cơ sở y tế, bệnh viện, phòng chứa thiết bị giá trị cao
- Tổng đài viễn thông, trạm BTS, Trạm phát sóng.
- Nhà ga sân bay, trạm kiểm soát không lưu.
- Nhà máy sản xuất linh kiện điện tử.
- Nhà máy tự động hóa, dây chuyền điều khiển.
- Nhà máy lọc hóa dầu, buồng sơn, nhà máy hóa chất.
- Kho lưu trữ tài liệu, hồ sơ, phòng lưu trữ dữ liệu.
- Kho quân sự, kho vũ khí, kho vật tư quốc phòng.
- Trung tâm chỉ huy an ninh, quân sự.
- Công trình điện mặt trời, thủy điện.
Bạn đang cần tư vấn lựa chọn loại khí phù hợp cho từng khu vực?
Hãy liên hệ S-TEC VINA – để được tư vấn và hỗ trợ giải pháp tốt nhất
S-TEC VINA – đồng hành cùng bạn trong mọi công trình, đảm bảo hệ thống báo cháy và chữa cháy tuân thủ TCVN mới nhất, đạt nghiệm thu và an toàn vận hành lâu dài.
Địa chỉ: Lô CN03, khu CN Đồng Văn IV, Phường Lê Hồ, Tỉnh Ninh Bình
Hotline: 022.6246.0114 – 0386 119 114
VP đại diện: Tòa 5, D’capitale, 119 Đ. Trần Duy Hưng, Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội
Email: info@stecvina.co
EN 
VI 
